Zboża od zawsze odgrywają ważną rolę w diecie człowieka. Jeszcze do niedawna sięgaliśmy po te rodzime, uprawiane na polskich polach. Dziś coraz częściej w kuchni pojawiają się rośliny egzotyczne. Co jest tego przyczyną? Walory zdrowotne i smakowe? Owszem. Ale także chęć odkrywania nowych kulinarnych horyzontów i dążenie do tego, aby raz na zawsze wygonić nudę z kuchni.
Miłka abisyńska, znana także pod nazwą teff, pochodzi z Abisynii, czyli z obszarów dzisiejszej Etiopii, ale jest uprawiania również w innych regionach Afryki. Jest też znana w Indiach oraz Australii, chociaż cieszy się tam zdecydowanie mniejszą popularnością. Roślina należy do rodziny traw wiechlinowatych, osiągających wysokość do 1 metra. W kłoskowatych wiechach kryją się niewielkie nasiona o wielu właściwościach zdrowotnych.
Uprawa teffu (miłki abisyńskiej)
Miłka abisyńska występuje w trzech odmianach:
- czarnej;
- czerwonej;
- białej.
Ta ostatnia jest najrzadsza i, co z tym związane - najdroższa. Ciemniejsze odmiany teffu wyróżniają się wyrazistym, kasztanowym smakiem. Jaśniejsze są zaś delikatniejsze, bardziej orzechowe.
Trudno wyobrazić sobie bez niej dietę ludzi zamieszkujących północno-wschodnią Afrykę. Uprawa miłki jest stosunkowo dość prosta. Ta wyjątkowa roślina trawiasta, doskonale znosi trudny klimat charakterystyczny dla tego obszaru. Jest odporna na suszę, duże nasłonecznienie i wysokie temperatury. Jest uprawiana od ponad 4 tysięcy lat.
Właściwości teffu, wartości odżywcze
Produkt w pełni ekologiczny
Roślina jest przystosowana do wzrostu w rozmaitych warunkach:
- może rosnąć zarówno na glebach suchych, jak i wilgotnych;
- nie wymaga nawożenia;
- bardzo dobrze znosi długotrwałe okresy suszy;
- jest odporna na pasożyty, dzięki temu nie wymaga stosowania oprysków oraz środków ochrony roślin.
W ten sposób na talerze trafia produkt, który jest w pełni ekologiczny i wolny od zanieczyszczeń chemicznych. Warto także podkreślić, że teff przez wiele lat zachowuje swoje właściwości zdrowotne. Warunkiem jest jedynie przechowywanie go w suchym miejscu. Powodem jest fakt, że zawarte w miłce abisyńskiej tłuszcze są mało podatne na jełczenie.
Zawiera bogactwo aminokwasów
Po miłkę abisyńską warto sięgać chociażby ze względu na zawartość w niej rozmaitych minerałów. Co ważne, zboże to, a w zasadzie produkowana z niego mąka, nie powoduje wzrostu wagi i nie przyczynia się do rozwoju cukrzycy typu II czy choroby nadciśnieniowej. Zawartość aminokwasów powoduje z kolei, że po teff chętnie sięgają sportowcy, szukający sprawdzonego sposobu na budowanie masy mięśniowej. Na uwagę zasługuje przede wszystkim obecność waliny. To egzogenny aminokwas, który wzmacnia mięśnie i zapobiega ich katabolizmowi w wyniku wysiłku fizycznego. A dodatkowo walina jest świetnym lekiem na bezsenność. Teff zawiera poza tym dwa inne aminokwasy, które nie są syntetyzowane przez organizm człowieka i muszą być dostarczane z pożywieniem - cysteinę oraz lizynę. Ich głównym zadaniem jest budowa mocnych kości oraz ochrona wątroby i przeciwdziałanie miażdżycy.
Teff (mąka) pomaga w walce z cukrzycą i chorobami serca
Warto podkreślić, że do produkcji mąki z miłki abisyńskiej używa się całych ziaren. W rezultacie powstaje wartościowy produkt bogaty w błonnik, który nie tylko wspomaga pracę jelit, ale ogranicza wchłanianie cholesterolu do krwi. Co ważne, wpływa na glikemię, ponieważ spowalnia procesy wchłaniana węglowodanów do krwiobiegu. Dzięki temu teff jest zalecany w diecie diabetyków. Powoduje powolny wzrost stężenia insuliny we krwi i pozwala uniknąć gwałtownego spadku cukru.
Cenne źródło wapnia i żelaza
Teff to także bogactwo składników mineralnych, głównie wapnia i żelaza. To właśnie dzięki nim jest szczególnie zalecane osobom cierpiącym na anemię oraz kobietom zagrożonym osteoporozą. Ciekawostką jest, że w Etiopii, w której miłka abisyńska stanowi postawę żywienia 2/3 ludności, choroby te w zasadzie nie są znane, chociaż kraj ten jest zaliczany do najuboższych na świecie i cechuje się bardzo słabo rozwiniętym systemem opieki zdrowotnej.
Nasiona miłki abisyńskiej
W jej nasionach występuje ponadto wysokie stężenie magnezu oraz cynku. Pierwszy wspomaga układ nerwowy i mięśniowy, zaś drugi świetnie wpływa na dobrą kondycję systemu immunologicznego. Cynk to także pierwiastek pozwalający cieszyć się piękną, gładką skórą. Miłka abisyńska to również bogactwo witamin z grupy B. W ten sposób doskonale wspomaga pracę układu nerwowego i wpływa na dobrą kondycję mięśni. Zawartość kwasu foliowego wraz z żelazem pomaga przeciwdziałać niedokrwistości. Teff zawiera też niewielkie ilości witamin A, E oraz K.
Cena teffu
Cena za kilogram mąki to około 10-11 zł. Koszt kupna kilograma ziarna jest wyższy prawie dwukrotnie - koszt oscyluje w granicach 20 zł. Chcą kupić płatki z teffu trzeba wydać od 8-13 zł za 300-350g, co przelicza się na kilogram około 26-40 zł.
Teff (miłka abisyńska) w kuchni
Dla Europejczyków miłka abisyńska jest znakomitym zamiennikiem rodzimych zbóż. Jak wykorzystać ją w kuchni? To proste! Na wiele sposobów. Najbardziej popularna jest mąka powstająca z jej ziaren. Można z niej wypiekać chleb lub sporządzać słodkie przekąski. Mąka z teffu to doskonały bezglutenowy zagęstnik do zup i sosów. Dobrym pomysłem jest sięgnięcie po całe ziarna miłki abisyńskiej. To z kolei świetna alternatywa dla tradycyjnych płatków owsianych. Prażone nasiona mogą z kolei stanowić świetne uzupełnienie sałatek ze świeżych warzyw, koktajli i jogurtów. Gotowane nasiona miłki abisyńskiej mogą stanowić alternatywę dla ryżu i kaszy. Świetnie smakują z sosem albo jako dodatek do zupy.
Jako egzotyczne super food jest doskonałą alternatywą dla pszenicy oraz żyta i, co ważne, doskonale sprawdza się w kuchni osób cierpiących na nietolerancję glutenu. Teff, z jednej strony nie zawiera uczulającego białka, z drugiej z kolei dostarcza składników mineralnych, których źródłem są zboża. W ten sposób pozwala zbilansować dietę osób chorujących na celiakię i wyeliminować konieczność suplementacji pierwiastków.