Kwas chlebowy - co to jest, jak go zrobić? Właściwości kwasu chlebowego

W Rosji i krajach byłego Związku Radzieckiego kwas chlebowy jest napojem, po który sięga się każdego dnia. Od pewnego czasu pojawia się on także na półkach polskich sklepów. Jedni omijają go wzrokiem, drudzy przyglądają się z zaciekawieniem, a inni po prostu próbują i odkrywają na nowo. Kwas chlebowy jest znany w słowiańskiej kulturze od wieków. Dziś powraca do łask. Latem znakomicie gasi pragnienie i uzupełnia poziom elektrolitów. Jesienią i zimą pozwala zadbać o właściwą mikroflorę układu pokarmowego.

Jakie właściwości odżywcze ma kwas chlebowy i dlaczego warto po niego sięgać nie tylko ze względu na walory smakowe? Jak zrobić samodzielnie kwas chlebowy? Tego dowiecie się z poniższych akapitów.

Kwas chlebowy - co to jest i jak smakuje?

Bez względu na to, że nazwa sugeruje jego kwaśny smak, kwas chlebowy w rzeczywistości jest słodki z lekką nutą goryczki. Jego zapach przypomina woń zboża i rodzynków, zaś bursztynowa barwa kusi do tego, aby go spróbować. Powstaje w wyniku fermentacji chleba przy udziale cukru lub owoców oraz drożdży. Ojczyzną kwasu chlebowego jest Litwa, gdzie jest produkowany nieustannie od X wieku. Szybko zdobył sobie popularność na Ukrainie, Białorusi, w Rosji, a także w średniowiecznej Polsce. Łatwość przygotowania i dostępność składników powodowała, że początkowo uznawany był za napój wyłącznie dla ludzi z niskich klas społecznych. Po pewnym czasie jednak jego smak podbił serca szlachty i mnichów. Stamtąd kwas chlebowy miał już prostą drogę, aby zawitać na królewskich stołach. Nie tylko świetnie nawadniał i znakomicie gasił pragnienie, ale łagodził dolegliwości doskwierające szlachcicom po sutych ucztach. Receptury mówiące, jak przygotować kwas chlebowy, były więc przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Właściwości kwasu chlebowego

Kwas chlebowy jest dziś napojem narodowym Rosji i Ukrainy. O jego właściwościach zdrowotnych wiedzą jednak nie tylko nasi wschodni sąsiedzi, ale także polscy miłośnicy zdrowego odżywiania. Tym co wyróżnia go na tle innych napojów są właściwości probiotyczne. Kwas chlebowy zawiera pałeczki kwasu mlekowego, co powoduje, że zapewnia prawidłową mikroflorę przewodu pokarmowego. Z tego względu jest zalecany osobom po antybiotykoterapii. Wpływa też korzystnie na odporność organizmu. Ponadto:

• znakomicie wspomaga trawienie;
• redukuje wzdęcia i uczucie pełności w brzuchu;
• jest pomocny w leczeniu niektórych schorzeń układu pokarmowego, w tym chorób żołądka;
• reguluje wydzielanie kwasu solnego, przez co pozwala walczyć z nadkwasotą;
• zapobiega też uszkodzeniom błony śluzowej, dzięki czemu przeciwdziała występowaniu nadżerek mogących prowadzić do choroby wrzodowej.

Kwas chlebowy korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy

Kwas chlebowy ma także pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Zawarte w nim związki biologicznie czynne powodują, że skutecznie obniża poziom złego cholesterolu i podnosi stężenie frakcji HDL. Poprawiając lipidogram, stanowi skuteczną broń w walce z miażdżycą i pośrednio zapobiega wystąpieniu zawału serca. Ponieważ ma właściwości diuretyczne, świetnie reguluje ciśnienie krwi. Pomaga także walczyć z obrzękami wywołanymi zatrzymywaniem się nadmiaru wody w organizmie. Zawarta w cynku witamina E przeciwdziała zlepianiu się płytek krwi i chroni przed występowaniem zatorów w naczyniach krwionośnych. Z kolei kwas askorbinowy uszczelnia naczynia krwionośne i bierze udział w tworzeniu się czerwonych krwinek. Zwiększa też przyswajalność żelaza z posiłków.

Kwas chlebowy pomaga w walce z migreną i złym nastrojem

W kwasie chlebowym znajdują się ponadto duże ilości witaminy E oraz kwasu askorbinowego. Ze względu na wysokie stężenie witamin z grupy B, napój ten świetnie oddziałuje na pracę układu nerwowego. Niweluje napięcie nerwowe i poprawia nastrój. Jednocześnie zapobiega stanom depresyjnym i lękowym. Regularne spożywanie kwasu chlebowego poprawia także sprawność intelektualną. Zwiększa koncentrację oraz wpływa na poprawę pamięci. W ostatnich latach naukowcy udowodnili, że związki chemiczne zawarte w kwasie chlebowym mogą łagodzić migrenowe bóle głowy.

Kwas chlebowy jest pomocny przy odchudzaniu

Na tym jednak nie koniec właściwości prozdrowotnych kwasu chlebowego. Docenią go osoby będące na diecie redukcyjnej oraz dbające o linię. Dzięki zawartości witamin z grupy B, produkt ten znakomicie wspiera prawidłowy metabolizm. Zapobiega gromadzeniu się tkanki tłuszczowej, przez co pozwala utrzymać prawidłową masę ciała. Jest pomocny przy zrzucaniu zbędnych kilogramów. Warto też zwrócić uwagę na zawartość selenu w kwasie chlebowym. To mikroelement, który znacząco wpływa na kondycję organizmu. Steruje wydzielaniem enzymów i chroni komórki przed działaniem wolnych rodników. Jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Jest pomocny w łagodzeniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów. Zmniejsza też ryzyko zapadnięcia nie niektóre rodzaje raka.

Kwas chlebowy ma korzystny wpływ na urodę

Zawarty w nim cynk warunkuje dobrą kondycję skóry. Wzmacnia także włosy oraz paznokcie. Co ważne, przyspiesza gojenie się ran. Dzięki temu jest pomocny w leczeniu chorób skóry, w tym także trądziku czy łuszczycy. Na uwagę zasługuje także wysokie stężenie witaminy C, będącej silnym przeciwutleniaczem. Kwas askorbinowy redukuje stres oksydacyjny, dzięki czemu spowalnia procesy starzenia się komórek. Stymuluje też wydzielanie kolagenu, powodując, że skóra staje się sprężysta i zyskuje odpowiednią gęstość.

Jak zrobić kwas chlebowy?

Kwas chlebowy można kupić w większości sklepów. Warto jednak pokusić się o przygotowanie go w domu. Taki produkt nie tylko lepiej smakuje, ale jest w pełni bezpieczny i wolny od substancji konserwujących. Do jego przyrządzenia konieczny jest chleb razowy - około 1,5 kilograma. Należy pokroić go na kromki i opiec w piekarniku. W ten sposób powstaną grzanki, które następnie trzeba skruszyć i zalać 5 litrami ciepłej wody. Następnie dodaje się drożdże - zimą 1 dekagram, latem - około 0,5 dekagrama oraz cukier. Po wymieszaniu napój należy odstawić w ciepłe miejsce na 3 dni. Po tym czasie jest gotowy do przecedzenia przez sito i przelania do butelek.

Aby wzbogacić jego smak można dodać do każdej butelki kilka rodzynków. Butelki należy napełnić do ¾ ich objętości i przez następne trzy dni przechowywać w pozycji leżącej. Nie można jednak zapominać o tym, że przygotowany w ten sposób kwas chlebowy jest odpowiedni do picia nie dłużej niż przez 4 tygodnie. Amatorzy egzotycznych potraw mogą pokusić się o przygotowanie rosyjskiej okroszki lub mołdawskiej czorby. To zupy, które przyrządza się na bazie kwasu chlebowego.

Warto przy tym zaznaczyć, że kwas chlebowy zawiera niewielkie ilości alkoholu. Z tego względu nie powinny po niego sięgać przyszłe mamy oraz kobiety w okresie laktacji.