Molibden w organizmie - zapotrzebowanie, rola, źródła, niedobór, nadmiar

MolibdenMolibden to jeden z najskromniej reprezentowanych pierwiastków występujących na Ziemi - występuje powszechnie, ale w minimalnych ilościach. Znajduje się także we wszystkich tkankach organizmu człowieka. Mimo śladowej zawartości w organizmie, spełnia on szereg niezwykle istotnych funkcji, od aktywacji licznych enzymów, poprzez regulację szeregu przemian metabolicznych, aż po ochronę antynowotworową.

Molibden - zapotrzebowanie i źródła pierwiastka w diecie

Z racji powszechnego występowania w glebie i wodzie, każdy produkt roślinny lub pochodzenia zwierzęcego zawiera śladowe ilości molibdenu. Zawartość tego pierwiastka w warzywach i owocach jest bezpośrednio determinowana glebą, na jakiej wyrosły. Jednak przyjmuje się, że najbogatszymi źródłami molibdenu są zbożowe produkty pełnoziarniste (razowe pieczywo, brązowy ryż, kasza gryczana, makaron pełnoziarnisty), czerwona kapusta, fasola i groch, warzywa zielonolistne, owoce. Molibdenu dostarczy także spożycie podrobów, jaj, nabiału, drożdży czy wody kranowej.

Dobowe zapotrzebowanie na molibden jest zróżnicowane w zależności od wieku:

  • dla niemowląt do 6 miesiąca:15 do 30 µg
  • dla niemowląt od szóstego miesiąca do roku: 20 do 40 µg
  • dla dzieci w wieku 1-3 lat: 25 do 50 µg
  • dla dzieci w wieku 4-6 lat: 30 do 74 µg
  • dla dzieci w wieku 7-10 lat: 50 do 150 µg
  • dla młodzieży powyżej 11 lat: 75 do 250 µg
  • dla dorosłych: od 75 do 250 µg

Molibden jest szybko absorbowany, zaś jego nadmiar jest wydalany zarówno z moczem, jak i z kałem. Najwięcej molibdenu skumulowane jest w wątrobie, nerkach, śledzionie i płucach.

Rola molibdenu w organizmie

Molibden jest składową wielu enzymów oksydo - redukcyjnych, warunkuje ich syntezę i prawidłowe funkcjonowanie. Ponadto reguluje przemiany metaboliczne węglowodanów, białek i tłuszczów, dostarczając komórkom niezbędnej energii. Molibden reguluje kumulację i metabolizm żelaza, bezpośrednio zapobiegając powstaniu anemii i jej powikłań. Jako zasadniczy element warunkujący prawidłowe przemiany związków purynowych, zapobiega rozwojowi dny moczanowej i wynikających z niej trwałych deformacji stawów. Wzmacnia kości i zęby, reguluje proces wzrostu w okresie dojrzewania. Ponadto molibden wykazuje bardzo korzystny wpływ na potencję i płodność u mężczyzn, wzmacnia odporność i sprzyja procesom detoksyfikacji i oczyszczania organizmu z toksyn.

Niedobór molibdenu

Z racji powszechnego występowania molibdenu w żywności, niedobory tego pierwiastka zdarzają się niezwykle rzadko. Najczęściej dotyka osoby, których dieta jest bogata w rafinowaną i przetworzoną żywność. Niedobór molibdenu objawia się m. in. pogorszeniem kondycji zębów i większą ich podatnością na próchnicę. Pogorszeniu ulega także stan skóry i włosów, które mają tendencję do łamliwości i nadmiernego wypadania. Może dojść do zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego oraz przedwczesnego starzenia się organizmu. Inne konsekwencje spożywania zbyt małych ilości molibdenu to impotencja i problemy z płodnością, przyspieszone bicie serca, problemy z widzeniem po zmroku czy anemia. Anemia objawiać się będzie osłabieniem, zawrotami i bólami głowy oraz zaburzeniami koncentracji.

Molibden aktywuje enzymy metabolizujące przemiany szkodliwych związków azotowych. Spożywanie dużych ilości żywności przetworzonej z jednej strony dostarcza dużych ilości tych związków, a z drugiej - ogranicza dostępność molibdenu. Konsekwencją może być zwiększona częstość zachorowania na raka przełyku.

Nadmiar molibdenu w organizmie

Przedawkowanie molibdenu zdarza się jeszcze rzadziej niż jego niedobór, jest zatem sytuacją występującą sporadycznie. Nadmiary molibdenu mogą wyniknąć jedynie z nieodpowiedniej suplementacji - nie ma możliwości przekroczenia dziennej zalecanej dawki, przyjmując pierwiastek jedynie w pokarmach. Objawy przedawkowania molibdenu dotyczą przede wszystkim stawów, a ściślej - konsekwencji skumulowania w nich kwasu moczowego. Zaburzone przemiany związków purynowych prowadzą bowiem do rozwoju dny moczanowej, manifestującej się bólami i obrzękiem stawów. Z czasem może dojść do trwałych deformacji stawów i znacznego upośledzenia sprawności ruchowej.

Inne objawy nadmiaru molibdenu w organizmie to pogorszenie stanu kości i zębów czy zaburzenia przyswajania żelaza i miedzi.