Nawłoć pospolita - właściwości, działanie, zastosowanie, ziele nawłoci
Julian Tuwim pisał, że mimozami jesień się zaczyna. Słynny poeta nie miał jednak na myśli mimozy wstydliwej, znanej z tego, że pod wpływem dotyku zwija liście. Pisał o nawłoci pospolitej, która w Polsce przed laty była określana mianem mimozy. Ta pospolita roślina, nie tylko słynie z pięknych, żółtych kwiatów, ale także z walorów leczniczych. Co ciekawe, w starożytności z jej kwiatów pozyskiwano żółty barwnik.
Właściwości nawłoci pospolitej - roślina lecznicza, ozdobna, miododajna i chwast w jednym
Nawłoć pospolita jest rośliną wieloletnią zaliczaną do rodziny astrowatych. Posiada sztywną łodygę dorastającą do wysokości 1 metra oraz eliptyczne liście zwężające się u nasady. Jej cechą charakterystyczną są drobne, żółte kwiaty, które tworzą okazałe kwiatostany na szczycie łodygi. Wyróżniają się wysoką miododajnością. Pszczoły produkują z ich pomocą miód w okresie od końca lata do jesieni. I chociaż posiada on szereg walorów zdrowotnych oraz smakowych, najczęściej jest wykorzystywany w formie zimowych zapasów dla owadów.
Nawłoć zbiera się w okresie kwitnienia, podczas słonecznej pogody. Suszyć należy jedynie jej górne części - około 25 centymetrów pędu. Nawłoć pospolita jest rośliną, która nie wymaga określonych warunków środowiskowych. Wykazuje odporność na suszę oraz mróz. Jej ojczyzną są tereny Eurazji, skąd została przywieziona do Ameryki, by powrócić na terytorium Starego Kontynentu. Początkowo była rośliną ozdobną sadzoną w ogrodach. Jako gatunek bardzo ekspansywny, szybko opanowała rozmaite terytoria, stanowiąc zagrożenie dla roślin rodzimych. Dziś obficie porasta łąki, pola, nieużytki, a także świetliste lasy.
Napar z nawłoci
Ziele nawłoci - zawartość substancji leczniczych
Nawłoć pospolita słynie z bogactwa substancji o leczniczym działaniu. Ziele rośliny zawiera między innymi garbniki, saponiny, kwasy organiczne oraz olejki eteryczne nadające jej gorzkawy i lekko cierpki smak. Na uwagę zasługuje obecność flawonoidów, głównie rutyny i kwercetyny, a także kwasu kawowego i chlorogenowego. Roślina jest również cennym źródłem witaminy C. Nawłoć jako roślina lecznicza jest znana od wieków. Starożytne plemiona germańskie przygotowywały z niej napary, które miały wspomagać zdrowie i pozwalać cieszyć się młodością przez wiele lat. Z jej właściwości odkażających korzystali rzymscy żołnierze, którzy przemywali rany bitewne naparem przygotowanym z rośliny. Rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej wykorzystywali nawłoć do dezynfekcji ran i tworzenia opatrunków. Jej właściwości diuretyczne opisano z kolei dopiero w XVI wieku.
Działanie i zastosowanie nawłoci pospolitej
Bezkonkurencyjna w leczeniu schorzeń układu moczowego
Ze względu na dużą zawartość flawonoidów oraz saponin, nawłoć pospolita wykazuje właściwości moczopędne. Roślina kilkukrotnie zwiększa ilość wydalanego moczu. Ziele znajduje więc szerokie zastosowanie w leczeniu schorzeń nerek. Świetnie oczyszcza organizm z toksyn i przeciwdziała tworzeniu się złogów prowadzących do kamicy nerkowej. Jest wskazana w leczeniu pomocniczym zapalenia kłębuszków lub miedniczek nerkowych. Napar z ziela nawłoci znajduje także zastosowanie w leczeniu infekcji bakteryjnych pęcherza moczowego. Łagodzi dolegliwości bólowe podczas oddawania moczu. Przychodzi z pomocą, gdy infekcja została wywołana przez bakterie oporne na działanie antybiotyków. Roślina jest także stosowana w kuracji skazy moczanowej oraz wspomagająco w leczeniu artretyzmu.
Specyfik detoksykujący organizm
Właściwości moczopędne nawłoci pospolitej powodują, że jest ona skutecznym środkiem odtruwającym. Co ważne, związku chemiczne zawarte w przygotowanych z niej naparach, wykazują właściwości wiążące toksyny w formy nieprzyswajalne przez organizm, dzięki czemu są one szybko i skutecznie z niego usuwane. Herbata z nawłoci pospolitej pozwala także pozbyć się szkodliwych produktów przemiany materii oraz ksenobiotyków. Powoduje wzrost wydalania mocznika, kwasu moczowego oraz amoniaku, skutkujące odpowiednią kondycję ustroju.
Na wrzody i na zatrucia pokarmowe
Zawarte w nawłoci pospolitej garbniki i fenolokwasy sprawiają, że roślina wyróżnia się działaniem przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym. Działa ściągająco na błony śluzowe wyściełające układ pokarmowy. Wykazuje także właściwości przeciwkrwotoczne, dzięki czemu może być stosowana w leczeniu schorzeń systemu trawiennego. Świetnie sprawdza się jako specyfik pomagający łagodzić objawy choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Jest ponadto zalecana w przypadku nieżytu jelit. Przygotowane z niej napary są niezastąpione w leczeniu zatruć pokarmowych oraz biegunki. Świetnie łagodzą wzdęcia. Co ważne, można je stosować u dzieci. Nawłoć pospolita wykazuje również działanie żółciopędne, wspomagając trawienie lipidów i odciążając wątrobę. Nie można także zapominać o tym, że ziele skutecznie przyspiesza metabolizm, co sprawia, że może być stosowane jako środek wspomagający odchudzanie.
W walce z przeziębieniem i grypą
Substancje o charakterze antyseptycznym oraz garbniki i olejki eteryczne powodują, że nawłoć pospolita może być stosowana w okresie przeziębień i grypy. Roślina działa stymulująco na układ immunologiczny, pobudzając go do produkcji przeciwciał. Posiada także właściwości rozgrzewające oraz napotne, dzięki czemu pomaga pozbyć się gorączki. Bakteriobójcze związki chemiczne sprawiają z kolei, że infekcja przebiega bardziej łagodnie i skracają czas jej trwania.
Przyjazna dla serca, kojąca nerwy
Nawłoć pospolita wspomaga pośrednio pracę układu sercowo-naczyniowego. Duża zawartość rutyny powoduje, że znakomicie uszczelnia naczynia krwionośne i zapobiega ich uszkodzeniom. Regularne spożywanie naparu z nawłoci sprawia, że żyły, tętnice oraz naczynia włosowate stają się bardziej elastyczne. Roślina rozszerza ich światło, przyczyniając się do obniżenia ciśnienia krwi. Co więcej, jest skutecznym preparatem przeciwzakrzepowym. Zmniejszając lepkość krwi, chroni przez zawałem serca oraz udarem mózgu. Słynie także z działania uspokajającego. Sporządzona z niej herbata pomaga się wyciszyć i zrelaksować. Jest zalecana osobom borykającym się z sytuacjami stresowymi. Spożywana przed snem ułatwia zasypianie. Warto pamiętać o tym, że napar z nawłoci może być świetnym składnikiem kąpieli, pozwalającym odprężyć ciało i wspomagającym kondycję skóry.
Składnik płukanek antyseptycznych
Antyseptyczne działanie nawłoci pospolitej sprawia, że jest cennym składnikiem płukanek, pozwalających pozbyć się infekcji bakteryjnych. Można ją stosować do płukania gardła w stanach zapalnych czy przy anginie. Roślina pozwala także szybciej pozbyć się owrzodzeń oraz aft w jamie ustnej. Niweluje również nieświeży oddech. W medycynie ludowej stosowano ją do przemywania narządów intymnych w czasie zakażeń bakteryjnych lub grzybiczych.
Zdrowa skóra i promienna cera
Nawłoć pospolita znajduje także zastosowanie w kosmetologii i dermatologii. Przyrządzane w niej napary mogą być stosowane bezpośrednio na skórę. Ich walory bakteriobójcze powodują, że przyspieszają gojenie się ran, otarć i owrzodzeń. Są także bezkonkurencyjne w walce z trądzikiem i łojotokiem. Pomagają pozbyć się drobnoustrojów z powierzchni skóry, działają tonizująco i ściągająco, co z kolei zmniejsza widoczność porów. Napar z nawłoci może być też stosowany w charakterze płukanki do włosów, zapobiegającej ich nadmiernemu przetłuszczaniu się lub jako tonik do codziennej pielęgnacji cery.
Nawłoć pospolita - przeciwwskazania i środki ostrożności
Nawłoć pospolita jest rośliną w pełni bezpieczną. To naturalny środek, który w wielu przypadkach może zastąpić klasyczne farmaceutyki. Można z niej przygotowywać napary, odwary, maceraty, a nawet nalewki alkoholowe. Należy jednak pamiętać o tym, że jej stosowanie jest niewskazane w przypadku obrzęków spowodowanych niewydolnością serca lub nerek. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Przed podaniem preparatu dzieciom, które nie ukończyły 12 roku życia, należy skonsultować się z lekarzem. Co ważne, przyjmowanie ziela nawłoci w postaci naparu powinno być skorelowane ze spożywaniem dużej ilości wody, co znacząco wspomoże jego działanie.
Komentarze