Trądzik - przyczyny, leczenie, profilaktyka

Trądzik u dziewczynyTrądzik - choroba skóry, która dotyka nawet 80–85 procent ludzi, pojawiająca się coraz częściej u ludzi dorosłych. Trądzik występuje, w krajach uprzemysłowionych wpływ na jego powstawanie mają geny, zanieczyszczone powietrze oraz żywność wysoko przetworzona i modyfikowana genetycznie.

Zmiany trądzikowe występują zazwyczaj w okresie dojrzewania i ustępują samoistnie, tylko w 15 procentach przypadków zmiany są tak nasilone, że wymagają wizyty u lekarza.

Trądzik, który wystąpił, u dorosłych już ludzi pojawia się głównie u kobiet i to one są na niego najbardziej narażone - ma to związek ze zmianami hormonalnymi (okres dojrzewania, ciąża, menopauza). Objawy trądziku mogą utrzymać się do późnego etapu dorosłości - nieleczony może asystować nam przez całe życie.

Wyróżnia się trzy stopnie nasilenia trądziku

  • trądzik łagodny - określany jako trądzik zaskórnikowy,
  • trądzik umiarkowany - określany jako grudkowo-krostkowy,
  • trądzik nasilony - określany jako trądzik skupiony.

Główne czynniki i przyczyny odpowiedzialne za pojawianie się trądziku

  • łojotok - nadprodukcja sebum (łoju) - zaburzone wydzielane sebum może być odpowiedzialne za łojotokowe zapalenie skóry występujące na tle zapalnym,
  • hiperkeratoza (nadmierne rogowacenie skóry) - martwy zrogowaciały naskórek blokuje przewody wyprowadzające gruczołów łojowych i zakłóca wydzielanie sebum, dochodzi do zatkania mieszka włosowego i formowania miękkiego czopu, który uwypukla ściany mieszka włosowego i formuje się zaskórnik zamknięty lub otwarty - jeśli czop znajduje się blisko powierzchni skóry,
  • nadmierny wzrost bakterii - w zaczopowanym mieszku dochodzi do nadmiernego namnażania się bakterii - sprzyja to rozwojowi stanu zapalnego oraz powstawania krostek, grudek i torbieli,
  • stan zapalny - następstwem namnażania bakterii jest stan zapalny i zaczerwienie skóry, w nasilonym trądziku dochodzi do pęknięcia ścian mieszków włosowych i przedostania się treści (bakterie, lipidy, fragmenty martwych komórek) do otaczających tkanek wywołując odczyn zapalny,
  • hormony - wzrost poziomu androgenów pojawiający się w okresie dojrzewania powoduje zwiększone wydzielanie sebum zarówno u dziewcząt, jak i chłopców, podwyższona wrażliwość gruczołów łojowych na ich działanie również może być przyczyną powstawania trądziku - na skutek zaburzeń hormonalnych (PCO) trądzik może rozwijać się też u dorosłych kobiet,
  • bakterie - nadmierne namnażanie bakterii na skutek nadprodukcji sebum przyczynia się do powstawania zmian zapalnych wypełnionych ropą,
  • geny - występowanie trądziku w rodzinie, jeżeli u rodziców występował trądzik, istnieje ryzyko, że choroba rozwinie się też u ich dziecka,
  • leki - niektóre leki takie jak np. sterydy i lit mogą u pewnej grupy osób przyczyniać się do powstawania trądziku,
  • stres psychiczny - może powodować lub nasilać objawy trądziku.

Czynniki nasilające objawy trądziku

  • dieta - potrawy wysoko przetworzone, za dużo węglowodanów (cukier i białą mąka),
  • produkty nabiałowe, zbyt duża ilość mleka krowiego,
  • palenie papierosów,
  • produkty do makijażu - blokują pory.

Profilaktyka - czyli zapobieganie trądzikowi

  • stosowanie odpowiednich preparatów do oczyszczania twarzy,
  • pozostawienie zmian do samodzielnego wygojenia - wyciskanie może prowadzić do pogorszenia stanu skóry oraz zostawić trwałe blizny,
  • stosowanie odpowiednich kosmetyków do pielęgnacji i makijażu - stosować tylko niekomedogenne (niezatykające porów) preparaty,
  • dokładne oczyszczanie twarzy z makijażu i sebum pod koniec dnia,
  • unikanie stresu - stres prowadzi do nadmiernej aktywności układu współczulnego, może to powodować przetłuszczanie się skóry i prowadzić do zablokowania porów oraz pojawienia się nowych wyprysków,
  • zdrowy sen - jest najlepszym kosmetykiem, w czasie snu organizm się regeneruje, brak snu odbija się na skórze, szybciej się starzeje.

W przypadku nasilonego trądziku można włączyć leczenie farmakologiczne - leczenie musi być prowadzone pod nadzorem lekarza dermatologa, który odpowiednio poprowadzi terapię oraz dobierze odpowiednie lekarstwa (dostępne na receptę) - niektóre leki doustne nie mogą być stosowane przez kobiety w ciąży - w takiej sytuacji przy wzmożonych zmianach trądzikowych lekarz może zaproponować leczenie alternatywne.

Najczęściej stosowane leki na trądzik

  • antybiotyki - stosowane doustnie,
  • izotretynoina - stosowana doustnie,
  • kwas azelainowy,
  • leki antyandrogenne - do stosowania doustnego,
  • leki antybakteryjne - do stosowania miejscowego,
  • nadtlenek benzoilu,
  • retinoidy do stosowania miejscowego.

Konsekwencje w przypadku nieleczonego trądziku są poważne - mogą pojawić się plamy, przebarwienia oraz blizny, które zostaną z nami na długo. Trądzik jest, chorobą dlatego nie warto, jej lekceważyć i w przypadku nasilonych zmian udać się do lekarza dermatologa. Walka z trądzikiem jest trudna - ponieważ choroba lubi nawracać i atakować ze zdwojoną siłą, tak się dzieje w przypadku 40 procent pacjentów, u których po roku pojawia się nawrót choroby. Profilaktyka przeciwtrądzikowa to najlepszy sposób, żeby zapobiec lub zminimalizować objawy choroby - która wpływa negatywnie na nasz stan emocjonalny oraz zaniża naszą samoocenę.