Trądzik - przyczyny, leczenie, profilaktyka

Trądzik - choroba skóry, która dotyka nawet 80–85 procent ludzi, pojawiająca się coraz częściej u ludzi dorosłych. Trądzik występuje, w krajach uprzemysłowionych wpływ na jego powstawanie mają geny, zanieczyszczone powietrze oraz żywność wysoko przetworzona i modyfikowana genetycznie.

Zmiany trądzikowe występują zazwyczaj w okresie dojrzewania i ustępują samoistnie, tylko w 15 procentach przypadków zmiany są tak nasilone, że wymagają wizyty u lekarza.

Trądzik, który wystąpił, u dorosłych już ludzi pojawia się głównie u kobiet i to one są na niego najbardziej narażone - ma to związek ze zmianami hormonalnymi (okres dojrzewania, ciąża, menopauza). Objawy trądziku mogą utrzymać się do późnego etapu dorosłości - nieleczony może asystować nam przez całe życie.

Wyróżnia się trzy stopnie nasilenia trądziku

• trądzik łagodny - określany jako trądzik zaskórnikowy,
• trądzik umiarkowany - określany jako grudkowo-krostkowy,
• trądzik nasilony - określany jako trądzik skupiony.

Główne czynniki i przyczyny odpowiedzialne za pojawianie się trądziku

• łojotok - nadprodukcja sebum (łoju) - zaburzone wydzielane sebum może być odpowiedzialne za łojotokowe zapalenie skóry występujące na tle zapalnym,
• hiperkeratoza (nadmierne rogowacenie skóry) - martwy zrogowaciały naskórek blokuje przewody wyprowadzające gruczołów łojowych i zakłóca wydzielanie sebum, dochodzi do zatkania mieszka włosowego i formowania miękkiego czopu, który uwypukla ściany mieszka włosowego i formuje się zaskórnik zamknięty lub otwarty - jeśli czop znajduje się blisko powierzchni skóry,
• nadmierny wzrost bakterii - w zaczopowanym mieszku dochodzi do nadmiernego namnażania się bakterii - sprzyja to rozwojowi stanu zapalnego oraz powstawania krostek, grudek i torbieli,
• stan zapalny - następstwem namnażania bakterii jest stan zapalny i zaczerwienie skóry, w nasilonym trądziku dochodzi do pęknięcia ścian mieszków włosowych i przedostania się treści (bakterie, lipidy, fragmenty martwych komórek) do otaczających tkanek wywołując odczyn zapalny,
• hormony - wzrost poziomu androgenów pojawiający się w okresie dojrzewania powoduje zwiększone wydzielanie sebum zarówno u dziewcząt, jak i chłopców, podwyższona wrażliwość gruczołów łojowych na ich działanie również może być przyczyną powstawania trądziku - na skutek zaburzeń hormonalnych (PCO) trądzik może rozwijać się też u dorosłych kobiet,
• bakterie - nadmierne namnażanie bakterii na skutek nadprodukcji sebum przyczynia się do powstawania zmian zapalnych wypełnionych ropą,
• geny - występowanie trądziku w rodzinie, jeżeli u rodziców występował trądzik, istnieje ryzyko, że choroba rozwinie się też u ich dziecka,
• leki - niektóre leki takie jak np. sterydy i lit mogą u pewnej grupy osób przyczyniać się do powstawania trądziku,
• stres psychiczny - może powodować lub nasilać objawy trądziku.

Czynniki nasilające objawy trądziku

• dieta - potrawy wysoko przetworzone, za dużo węglowodanów (cukier i białą mąka),
• produkty nabiałowe, zbyt duża ilość mleka krowiego,
• palenie papierosów,
• produkty do makijażu - blokują pory.

Profilaktyka - czyli zapobieganie trądzikowi

• stosowanie odpowiednich preparatów do oczyszczania twarzy,
• pozostawienie zmian do samodzielnego wygojenia - wyciskanie może prowadzić do pogorszenia stanu skóry oraz zostawić trwałe blizny,
• stosowanie odpowiednich kosmetyków do pielęgnacji i makijażu - stosować tylko niekomedogenne (niezatykające porów) preparaty,
• dokładne oczyszczanie twarzy z makijażu i sebum pod koniec dnia,
• unikanie stresu - stres prowadzi do nadmiernej aktywności układu współczulnego, może to powodować przetłuszczanie się skóry i prowadzić do zablokowania porów oraz pojawienia się nowych wyprysków,
• zdrowy sen - jest najlepszym kosmetykiem, w czasie snu organizm się regeneruje, brak snu odbija się na skórze, szybciej się starzeje.

W przypadku nasilonego trądziku można włączyć leczenie farmakologiczne - leczenie musi być prowadzone pod nadzorem lekarza dermatologa, który odpowiednio poprowadzi terapię oraz dobierze odpowiednie lekarstwa (dostępne na receptę) - niektóre leki doustne nie mogą być stosowane przez kobiety w ciąży - w takiej sytuacji przy wzmożonych zmianach trądzikowych lekarz może zaproponować leczenie alternatywne.

Najczęściej stosowane leki na trądzik

• antybiotyki - stosowane doustnie,
• izotretynoina - stosowana doustnie,
• kwas azelainowy,
• leki antyandrogenne - do stosowania doustnego,
• leki antybakteryjne - do stosowania miejscowego,
• nadtlenek benzoilu,
• retinoidy do stosowania miejscowego.

Konsekwencje w przypadku nieleczonego trądziku są poważne - mogą pojawić się plamy, przebarwienia oraz blizny, które zostaną z nami na długo. Trądzik jest, chorobą dlatego nie warto, jej lekceważyć i w przypadku nasilonych zmian udać się do lekarza dermatologa. Walka z trądzikiem jest trudna - ponieważ choroba lubi nawracać i atakować ze zdwojoną siłą, tak się dzieje w przypadku 40 procent pacjentów, u których po roku pojawia się nawrót choroby. Profilaktyka przeciwtrądzikowa to najlepszy sposób, żeby zapobiec lub zminimalizować objawy choroby - która wpływa negatywnie na nasz stan emocjonalny oraz zaniża naszą samoocenę.