Silny ból brzucha - co robić?

W jamie brzusznej rozmieszczonych jest wiele narządów, które mogą wywołać ból. Czasami ciężko jednoznacznie określić jego lokalizację, nie mówiąc o przyczynie. Jednak w wielu przypadkach jest on na tyle charakterystyczny, że łatwo rozpoznać, skąd się bierze. Sprawdź, co stosować na najczęściej występujące bóle brzucha. Kiedy warto udać się do lekarza?

Ból w nadbrzuszu

W górnej części brzucha umiejscowiony jest żołądek. Jego podrażnienie może wywołać silny, palący ból. Jeśli zdarzają Ci się takie dolegliwości, zwróć uwagę na to, kiedy najczęściej występują. Ból kilka godzin po posiłku wskazuje na nadkwasotę. Wtedy często towarzyszy mu zgaga, niestrawność czy pieczenie za mostkiem. Jeśli zaś silny ból ustępuje po posiłku, może oznaczać nadżerkę żołądka.

Leki łagodzące te dolegliwości to inhibitory pompy protonowej. Działają poprzez zmniejszenie produkcji kwasu solnego, przez co zwiększa się pH treści pokarmowej. Mniej kwaśne środowisko przyspiesza gojenie się nadżerek^[1].

Ból menstruacyjny

Wiele kobiet doświadcza bólu w trakcie miesiączki. Wynika on z nadmiernej produkcji cząstek prozapalnych - prostaglandyn, które wywołują skurcze mięśniówki macicy. Zwykle pojawia się w pierwszych dniach krwawienia i jest zlokalizowany w dolnej części brzucha.

Bóle miesiączkowe pomoże złagodzić tabletka przeciwbólowa i przeciwzapalna, np. zawierająca deksketoprofen. Blokuje on działanie enzymów, które produkują prostaglandyny, wpływa więc bezpośrednio na przyczynę bólu podczas okresu. Praktycznie nie wywołuje podrażnienia żołądka, dzięki czemu można przyjmować go na czczo, żeby przyspieszyć działanie^[2]. Bolesne skurcze mogą złagodzić także ciepłe okłady, np. przy użyciu termofora.

Zatrucie pokarmowe

Zatrucie pokarmowe, a właściwie ostre zapalenie żołądka i jelit, jest spowodowane spożyciem pokarmu skażonego bakteriami, zazwyczaj Campylobacter, Salmonella czy Escherichia coli. Oprócz samego bólu brzucha często występują także nudności i wymioty, biegunka, gorączka i osłabienie.

Zazwyczaj zatrucie pokarmowe ustępuje do 3. dni i nie wymaga szczególnego leczenia. Pamiętaj przede wszystkim o uzupełnianiu płynów, żeby nie doszło do odwodnienia. Możesz zastosować lek hamujący biegunkę - loperamid, który spowalnia perystaltykę jelit. Warto zażyć także węgiel aktywowany, który absorbuje na swojej powierzchni patogeny oraz wytworzone przez nie toksyny.

Nagły, silny ból brzucha

Ostry ból brzucha, który pojawił się gwałtownie, może zwiastować wiele różnych chorób. Wymaga szybkiej konsultacji z lekarzem, a czasem nawet pilnej operacji. Taki ból nasila się przy kaszlu, poruszaniu się czy zmianie pozycji ciała. Mogą mu towarzyszyć m.in. gorączka, wymioty czy biegunka. Ostry ból brzucha może być wywołany m.in.:

• zapaleniem wyrostka robaczkowego,
• kolką żółciową,
• ostrym zapaleniem trzustki,
• kamicą nerkową,
• zapaleniem pęcherzyka żółciowego,
• zakrzepicą żył trzewnych.

Jeśli ból brzucha nasila się w przeciągu kilku dni, możesz w pierwszej kolejności umówić się do lekarza rodzinnego. Z kolei w przypadku gwałtownego, silnego ataku bólu udaj się na SOR lub wezwij karetkę. Takich objawów nie wolno bagatelizować, ponieważ mogą wynikać z ostrych stanów chorobowych, które wymagają natychmiastowej interwencji.

1. Tuszyński, P. K. (Red.). (2019). Ból z perspektywy farmaceuty. Wydawnictwo Farmaceutyczne
2. Woroń, J., & Wordliczek, J. (2017). Połączenie tramadolu z deksketoprofenem w praktyce klinicznej: postęp w leczeniu bólu. Lekarz POZ, 3(1): 61-67.